6 Adımda Aydınlatma Tasarımı
1- İhtiyacın olanı belirle
Tüm sürecin sorunsuz ilerleyebilmesi için mekandaki istenen aydınlatma ihtiyaçları iyi belirlenmelidir. Mekanın mimarisi, duvar renkleri, genel kullanım amacı, bölgesel aydınlatma yapılacak yerlerin belirlenmesi, gün ışığının pozisyonu gibi etkenler aydınlatma tasarım sürecini belirleyen etkenlerdir. Tüm bunlar en başından kontrol edilmelidir. Gerekirse bir check list yapılıp, unutmama yolları da oluşturulabilir.
2- Aydınlatma yöntemini belirle
Mekanın verilerini elde ettikten sonra tüm bu etkenlere uygun olan gerekli aydınlatma yöntemi seçilmelidir. Direkt, endirekt, bölgesel, vurgu, genel gibi birçok yöntem arasında ihtiyaç olan belirlenir. Örneğin; bir müze de sergilenen her nesne veya tablo için her birine özel aydınlatma tercih edilir. Sergilenen nesneye odaklanmak için de çevresinde düşük seviyede aydınlatma ortamı oluşturulur. Bu nedenle özel alanlara uygun aydınlatma tasarımları hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Daha önceki yapılan tasarımlara bakılarak da fikir edinebilirsiniz.
3- Armatürlerini seç
Bir sonraki süreç armatürümüzü belirlemektedir. İstediğimiz performansı veya aydınlatma biçimini hangi armatür sağlayacak? Bu önemli bir ar-ge süreci gerektirmektedir. İstenilen performans veya özelliklere göre aydınlatma firmalarının sitesi incelenmelidir. Orada armatürlerin tüm kimlik bilgileri (fiziksel ölçülerinden-ışık dağılımına kadar) bulunmaktadır. Firmalardan istenebilenkataloglarda da bu bilgiler bulunabilir. En güncel ve tavsiye edileni aydınlatma ekipmanlarını, üreticilerinin web sitesinden incelemektir.
4- Aydınlatma hesaplarını ve tasarımını yap
Armatürlerimizi seçtikten sonra sıra tasarım yapmak ve bu tasarımın standartlara uygun olup olmadığı belirlemektedir. Özel bir tasarım kriteri durumda, aydınlatma seviyesini ve biçimini kendi kriterlerinize göre belirleyebilirsiniz. Bahsettiğimiz web sitelerinde armatürlere ait ies datası yani armatürün sanal hali bulunmaktadır. Tüm aydınlatmacılar arasında en çok kullanılan program DIALux'tür. Ücretsiz bir program olup mekanın tasarımını her yönüyle yapabilmeyi sağlar. Duvar renklerini, nesneleri yani mekanı hemen hemen her yönüyle tasarlayabilirsiniz. Ardından indirdiğiniz ies yani armatür dosyalarını yaptığınız tasarıma göre yerleştirip hesaplamalarınızın ardından tasarımınıza son halini verebilirsiniz. Yani aydınlatma hesapları ve tasarım süreci eş zamanlı ilerleyen bir adımdır. Hesaplamalarınızı kontrol ederken iç mekan veya dış mekanda uymanız gereken çeşitli standartlar bulunmaktadır. EN 12464 standardı en bilinenidir.
5- Kontrol sistemini belirle
Tasarım bittikten sonra kontrol sistemi ve anahtarlama şekli belirlenmelidir. Otomasyon yapılacaksa bağlantılar tasarlanmalı, ayrıca yapılacak linyelere göre konulacak anahtar sayısı tasarıma eklenmelidir. Yapılan tasarıma göre farklı aydınlatma senaryoları varsa bunlar da belirlenmeli ve tasarıma eklenmelidir.
6- Tasarımını kontrol et
Artık yaptığımız aydınlatma ve anahtarlama tasarımını kontrol sürecine geldik. Siz kontrol ettikten sonra mümkünse ikinci bir gözden tasarımınızı kontrol etmesini isteyin. Çünkü aynı projeye baka baka bir müddet sonra yapılan hatalar gözden kaçabilmektedir. İkinci bir göz olaya sıfırdan baktığından fark etmediğiniz birçok hata görebilir. Tasarımın tamamlanmasının ardından aydınlatma tesisatı proje çizimine geçilir.
