Nurullah Kalay akıllı bina teknolojisiyle ilgili tüm gelişmeleri Voltimum’da sizler için takip edip, teknik yazılarla saha deneyimlerini paylaşacak. İlk yazıda KNX protokolünün neden bu kadar popüler ve de vazgeçilmez olduğuyla ilgili teknik ve genel bilgiler üzerinde durulacak.
KNX Derneği 1999 yılında merkezi Bürüksel’de üç Avrupa derneğinin akıllı ev ve bina sistemlerinin yayılması amacı ile bir araya gelmesi ile kurulmuştur, bunlar:
- • BCI (France) Batibus sistemleri
- • EIB Derneği (Belçika) EIB sistemi
- • European Home Systems Derneği (Hollanda) EHS sistemi
Akıllı Bina deyince şuan için aklımıza gelen en büyük protokol Konnex (KNX) sistemler olup, Kasım 2014 itibariyle 366 üyesi olan dev bir haberleşme protokolü olarak karşımıza çıkıyor. En büyük avantajı iste marka bağımsız olan bu haberleşme protokolünde farklı üreticilerin ürünlerini yan yana kullanabilme olanağını size sağlaması ve projeniz gerçekleştirildikten onlarca yıl sonra dahi üretilecek yeni ürünlerin sizin evinize kurulacak altyapıya göre yapılacak olması. Türkiye’de ve Dünya’da akıllı bina ile uğraşan elektronik sektörünün en büyük liderlerinin içerisindeki bu grupların zamanla yalnızca kendilerinin müdahale edebileceği kapalı sistem protokollerden, knx altyapısına geçtiğini görebiliriz. Şuan Şalt sektöründe, Anahtar Priz sektöründe lider veya öncü tüm firmaların ürün gamlarında knx ürünlere rastlayabilirsiniz.
KNX/EIB EN 50090‘la uyumlu ev otomasyonu ve bina otomasyon sistemi teknolojisi için dünyanın tek açık standardı EN 50090 ev ve binaların elektrik tesisatı teknolojisi için Avrupa normu, KNX standardına dayanmaktadır. KNX, bu normu karşılayan tek protokoldür. Ve Kasım 2014 itibari ile 366 adet üye kuruluşu bulunmaktadır. Bunlardan birçoğu bu işin AR-GE faaliyetleri ile uğraşmaktadır. Bir firma sadece pano modülleri üzerine yoğunlaşabilirken, diğer firmalar ise sadece Dokunmatik Touchpanel Ar-Ge sine yönelebiliyor. Dolayısıyla her sektör için ürün gamı muazzam bir hızla yükseliyor. Bundan dolayı bu sistemin bundan sonraki yıllarda da Zigbee,Z-Wave, Lonworks, Bac-net gibi protokollerin çok önünde yer alacağını rahatlıkla söyleyebilirim.
KNX Sistemlerin kablolaması “Twisted Pair 1” ortamında yapılır. TP 1bus kablosu üzerindeki Konnex ibaresinden anlaşılır. YCYM 2x2x0.8 yada J-Y(St)Y: 2x2x0.8 TP1 yapısındadır. Standart yeşil renkli, mor ve kırmızı renkleri de olan, bizim yangın kablosu diye de bildiğimiz KNX kablosu TP1 için aşağıdaki hususları garanti eder. Ayrıca, kullanılan kabloların korumalı (Shielded) olması gerekmektedir.
- Bir linye için maksimum kablo boyu
- Bir linyedeki iki cihaz arasında maksimum uzaklık
- Bir linyede maksimum cihaz sayısı
Bu özellikler 1000 mt uzunluk için, 75 döngü direnci ve 100 nF döngü sığası değerleri sayesinde sağlanır. Diğer kablolar için, data kitaplarında belirtilen maksimum uzunluk değerleri kontrol edilmelidir.
KNX Sistemler “ETS” adı verilen bir program yardımıyla devreye alınmaktadır. Eşleştirme mantığıyla çalışan bu programın en son çıkan versiyonu “ETS 5” olmakla birlikte sahada bu işle uğraşan sistem entegratörlerinin daha çok “ETS 3” ile programlama yaptığını görebiliriz. Bunun nedeni programın knx in en çok yayıldığı dönemden kalması, alışkanlıklar ve de ara yüzünün daha sade olmasından kaynaklanıyor diyebilirim. Fakat yeni çıkan ürünlerin registrasyonu artık daha çok ETS4 ve ETS5 te kullanılan (knxprod.) uzantısı ile olduğundan, kısa zaman içinde programlarımızı update etmeye bizi zorlayabilir. Aslına bakarsanız yeni versiyonları ben Word 2003 ile 2007 arasındaki farka benzetiyorum. Yeni versiyonlarda kullanacağınız malzemeler biraz daha elinizin altında bulunuyor. ETS yazılımına hakim bireyler için bu farka alışması zor olmasa gerek. Yeni ETS’nin özelliklerini ilerideki yazılarımızda bulabileceksiniz.
Peki KNX Akıllı Bina Sistemleri ile neler yapılabilir, nelere entegre olabiliriz derseniz?
- Aydınlatma Otomasyonu (Aç/Kapa,Dimmer,DALI,1-10V Sistemler)
- Perde/Panjur Otomasyonu
- İklimlendirme Sistemleri(Fancoil,VRV, VRF, Split Klimalar, Kombiler, Yerden Isıtmalar)
- Multimedia Sistemler(Müzik Yayın, Sinema Sistemleri)
- Concierge Hizmetleri(Taksi,Vale çağırma,Hamam Sauna Randevu,Alışveriş Vs.)
- Güvenlik Sistemleri(Yangın Dedektörleri , Gaz Dedektörleri vs.)
- Bina Önü Görüntülü İnterkom Sistemleri
- Kamera Sistemleri ve bu sistemlerin Akıllı Telefonlar ile uzaktan kontrolü
Gelecek yazılarımızda öncelikle KNX Kablolaması ile ilgili bilgiler vereceğiz daha sonrasında ise bu sistemlerin her birinin tek tek teknik detaylarına ineceğiz. Her yazıyla ilgili sorularınız oldukça, yazılarım altından sorularınızı sorabilirsiniz. Böylece daha interaktif bir öğrenme ortamı yakalamış oluruz. Ayrıca projeleriniz ile ilgili teknik destek, tekliflendirme gibi konularda gene size yardımcı olmaktan memnuniyet duyarım. Aşağıdaki iletişim bilgilerinden düzenlediğimiz knx kurslarından haberdar olabilir, bana ulaşabilirsiniz.
Yazar Hakkında
Nurullah Kalay
Bina Otomasyon Sistemleri Proje ve Teknik Destek Mühendisi
[email protected]
0554 518 5022
1987 doğumlu Nurullah KALAY, Sakarya Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümünden mezun olmuştur.2010 yılında KNX eğitimi almış,2012 Yılında Viko by Panasonic şirketinde Bina Otomasyon Sistemleri Proje ve Teknik Destek Mühendisi olarak çalışmaya başlamıştır. Halen burada görevine devam etmektedir. Özel olarak KNX Akıllı Bina kursları düzenlemektedir.