Sahip olduğumuz enerjiyi evlerimize, iş yerlerimize ve daha birçok kamu alanına dağıtan elektrik direklerindeki elektriği kontrol altına almak ise yalnızca bir “fincan”a bağlı. Halk arasında “fincan” olarak tabir edilen izolatörler boyut olarak küçük görünse de dünya üzerindeki tüm canlılar için hayati öneme sahip.
YEDAŞ’ın doğal hayatı korumaya yönelik bu faaliyeti, elektrik dağıtım hatlarında kullanılan izolatörler konusuna ilgi çekti. Hiç şüphe yok ki, elektrik kontrol altına alınmadığında facialara bile sebep olabiliyor. Her yıl doğada binlerce canlı elektrik akımına kapılarak hayatını kaybediyor. Oysa elektriği kontrol altına almak ve ondan korunmak mümkün.
Peki izolatör ne işe yarar?
İzolatör elektrik hatlarındaki iletken tel ile elektrik direği arasında kullanılan yalıtkan maddelerdir. İzolatör sayesinde elektrik yalnızca iletim hattında sınırlı kalır, örneğin, elektrik direği bu yalıtım maddeleri sayesinde elektrik yüklü değildir. Direklere dokunan insanlar elektrik akımına kapılmazlar.
İzolatör elektrik akımına karşı büyük bir direnç gösterir. Yapısındaki cam ve porselen sayesinde sıcak ve soğuk hava akımlarına karşı dayanıklıdır. Bunların yanı sıra, dış yüzeyi yağmurla kolayca temizlenebilecek yapıdadır çünkü çevresel kirlenmeler sebebiyle izolatörlerin yalıtımları bozulabilir ya da kaçak akımlar meydana gelebilir. Bu malzemeleri temizlemek ise oldukça dikkat isteyen bir iştir.
İzolatör çeşitleri
İzolatörler yapıldıkları malzemeye göre dört grupta incelenebilir:
Porselen
Cam
Silikon
Epoksi reçineli
Porselen izolatörler sert porselenden imal edilir. Porselenin getirdiği sertlik ve pürüzsüzlük özellikleri sayesinde bu tür izolatörler ülkemizde en çok tercih edilen türdür. Toz ve kir tutmayan porselen izolatörlerin kullanım ömürleri yüksektir. Ayrıca aşırı sıcak ve soğuklara karşı dayanıklı bir yapıya sahiptir.
Cam izolatörlerin yapısında cam bulunur. Bu izolatörlerin dayanabildiği gerilim seviyesi porselenlere göre daha yüksek olduğundan cam izolatörlerin porselenlere göre daha dayanıklı olduğunu söylebiliriz. Bununla birlikte üretim maliyetleri de daha düşüktür. Tek dezavantajı porselen gibi kendini temiz tutamamasıdır. Kir ve toz tutmaya yatkın olduklarından kaçak akımlara sebep olabilirler.
Silikon ve epoksi reçineli izolatörler porselen ve cam izolatörlere göre daha pahalıdır ve özel durumlarda kullanılmak üzere üretilmiştir. Bu nedenle ülkemizde çok yaygın değildir.
