Yayınlandı:
7 Ağustos 2012
Kategori:
Teknik Makaleler
Parafudr elektrik piyasasında yeni bir ürün olmasından ötürü kullanım amacı çoğu zaman yanlış bilinmektedir. Parafudrun kesinlikle gerilim yükselmesi ya da düşmesinde, aşırı akım, kısa devre veya kaçak akım koruma görevi bulunmamaktadır.
Parafudr elektrik piyasasında yeni bir ürün olmasından ötürü kullanım amacı çoğu zaman yanlış bilinmektedir. Parafudrun kesinlikle gerilim yükselmesi ya da düşmesinde, aşırı akım, kısa devre veya kaçak akım koruma görevi bulunmamaktadır. Bu saydığımız işlemler için farklı elektriksel ürünler bulunmaktadır.
Parafudr seçimde dikkat edilmesi gereken noktalar
Direkt etkilere karşı paratonerler ve dolaylı etkilere karşı parafudrlar eğer doğru bir şekilde seçilmiş ve monte edilmişlerse etkili bir koruma sağlarlar. Bu sebeplerden dolayı şantiyenin en başından itibaren bu sistemlerin düşünülmesi ve elektrik tesisatlarının ona göre gerçekleştirilmesi en iyi yöntem olacaktır. Paratoner montajı yıldırımın dolaylı etkilerini artırabilir. Bu sebepten dolayı paratonerli bina veya tesislerde mutlaka parafudrlar kullanılmalıdır.
Yıldırıma karşı korunma sistemlerinin gerçekleştirilmesinden önce, risklerin tahmin edilmesi önemli olup, seçimimizi bu risklere göre belirlememiz gerekir
- Bölgede yıldırım düşme olasılığı
- Bölgenin topoğrafyası
- Yıldırımın nasıl meydana geldiği
- Korunması gereken aletlerin cinsi ve hassasiyet derecesi
- Cihazlar bozulduğu anda meydana gelecek maddi kayıp
Parafudrlar ile birlikte mutklaka bir sigorta kullanılmalıdır. Çünkü, her yıldırım düşmesinden sonra parafudrlar biraz daha eskirler ve ısınırlar. İşlevlerini yerine getiremeyecek derecede eskidiklerinde içlerindeki bir düzenek parafudru işlev dışı bırakır ve modül değişimi için üzerindeki bir gösterge bu durumu bildirir. Imax değeri bir parafudrun geçirebileceği maksimum akım değerini bildirir. Bu değerin üzerine ulaşıldığında parafudrda meydana gelecek kısa devreden dolayı parafudr kullanılmaz hale gelir ve parafudrun kartuşunun değişmesi gerekir dolayısıyla parafudrdan önce uygun bir otomatik sigorta kullanılmalıdır.
Otomatik sigorta kullanımın bir diğer amacı ise, parafudr harekete geçtiğinde kısa devreye yol açmasıdır. Bu kısa devreden dolayı tesisattaki koruma cihazlarının gereksiz açma yapmaması için otomatik sigorta kullanımı gereklidir.
Parafudrun elektrik tesisatlarında çok önemli bir rolü vardır ve yıldırım kaynaklı olarak meydana gelen aşırı gerilime karşı koruma sağlar. Bu cihazı doğru seçebilmek için onu iyi tanımak mesleğinizin gereklerinden bir tanesidir. Tesisat başında ana panoya yerleştirilen bir parafudr, yıldırım enerjisinin büyük bir kısmını toprağa iletecektir ama tek başına bütün tesisatı ve özellikle de bilgisayar gibi hassas cihazları korumak için yeterli olmayabilir. Dolayısıyla tali panolarda ve hatta hassas cihazlar için prizlerin üzerlerinde de parafudr kullanılması tavsiye edilir. Bir başka deyişle her zaman bir tane parafudr aşırı gerilimin tamamını toprağa iletemeyebilir. Korunması istenen cihaza aşırı gerilimin kalan kısmının ulaşması istenmediği için ek olarak bir veya iki adet daha parafudr kullanılması gerekebilir.
Telefon hatları için de mutkala parafudr kullanılması gereklidir.Telefon hatları da yıldırım enerjisinin taşınmasına sebep olur. Genelde çok uzak bir noktada bulanan toprak hattına bağlıdırlar. Korunma seviyesi ve yıldırım riski ne olursa olsun telefon hatları için özel tasarlanmış parafudrlar kullanılması gerekmektedir.
Parafudrlar 1 kutup, 2 kutup, 3 kutup, 4 kutup olmak üzere farklı kutuplarda üretilirler. Kullanıcıların kendi sistemlerine uygun parafudr seçmeleri gerekmektedir. Bazı durumlarda parafudrlar sadece faz hattına bağlanmakta olup nötr hattı korunmamaktadır. Aslında böyle bir uygulama yerine nötr hattının da korunmasında fayda vardır. Kullanıcıların monofaze tesisatlar için iki kutuplu, trifze tesisatlar için dört kutuplu parafudr seçmeleri teknik açıdan daha uygundur.
Parafudr, üzerinden geçen yıldırım sayısına bağlı olarak işlevini yitirmektedir. Bu gibi durumda parafudrun üzerindeki yeşil gösterge, “defect” ibareli turuncu göstergeye döner. Turuncu gösterge artık parafudrun kullanılamaz olduğunu ifade etmekte olup parafudrun kartuşunun değiştirilmesi gerektiğine işaret eder. Parafudr gövdesinden ayrılan kartuş sayesinde parafudrun gövdesi değişmeden sadece kartuşunu değiştirerek parafudru kullanıma devam etmek mümkündür.