SCADA Nedir? Açılımı; Merkezi Denetim ve Veri Toplama olan (Supervisory Control and Data Acquisition) SCADA özel bir teknoloji değildir. Adında anlaşılacağı gibi bir işletim biçimidir. SCADA metro istasyonlarından petrol damıtma tesislerine kadar her yerde kullanılabilen bir uygulamadır.
SCADA Nedir?
Açılımı; Merkezi Denetim ve Veri Toplama olan (Supervisory Control and Data Acquisition) SCADA özel bir teknoloji değildir. Adında anlaşılacağı gibi bir işletim biçimidir. SCADA metro istasyonlarından petrol damıtma tesislerine kadar her yerde kullanılabilen bir uygulamadır.
Yukarıdaki görselde bir biyogaz tesisinin SCADA ekran görüntüsü verilmiştir. Gaz çıkışı alınan atık çukurlarından, gaz motorlarına kadar tüm detaylar görülmektedir.
SCADA’nın Tarihi
1950’lerde gaz ve petrol, kamu hizmetleri, imalat gibi endüstriyel tesisler, işlemciler aracılığıyla kontrol edildi.
1960’larda uzaktan izleme konumlarına otomatik iletişim ve veri iletimi özellikleri sunan telemetri ortaya çıktı.
1970’lerde SCADA terimi büyük ölçekte izlenme ve kontrol sağlayan PLC ve mikroişlemcileri sistemleri tanımlamak için kullanıldı. Birbirine bağlı sistemler henüz oluşmadığından her biri bağımsız dev makineleri kapsıyordu.
1990’larda küçülen bilgisayar sistemleri LAN ve HMI yazılımına sahip SCADA sistemleri, ilgili sistemlere bağlandı. Özel bir iletişime sahip sistemde SCADA belli satıcısı dışında başka bağlantılara izin verilmiyordu. Bu da dağıtılmış SCADA sistemi olarak isimlendirildi.
İlerleyen zamanlarda açık iletişim protokolleri ve sistem mimarileri uygulandı. Böylece diğer satıcılarla bağlantı kurulabildi. Bu önce gelişmiş SCADA daha sonra da ağa bağlı SCADA olarak isimlendirildi.
2000
Bilgisayar teknolojisinin hızla büyümesi nedeniyle IT gelişti. IT için varsayılan veri tabanı SQL veritabanları haline geldi. SCADA geliştiricileri de bunu uygulamayınca sistem yine eski haline döndü.
2010’lar
SCADA sistemleri artık değişen teknolojiye adapte olmuş durumdadır. Modern IT standartları SQL ve web tabanlı uygulamalar vb. gibi benimsemesiyle SCADA, artık dünyanın her yerinden erişebilen bir sistem durumuna gelmiştir.
SCADA Nasıl Çalışır?
SCADA’nın tanımında bir sistem işleyişi olduğunu söyledik. Dolayısıyla “SCADA nasıl çalışır?” doğru bir soru değildir. SCADA’nın parçaları nelerdir ve sistem işleyişi nasıldır, demek gerekir. SCADA bir haberleşme hattı üzerinden kodlanmış sinyallerin bilgisayar tabanlı bir endüstriyel kontrol sistemine iletilmesi sonucunda elde edilen veriler bütünüdür. Birçok yazılım ve donanımların birlikte çalışması ile pompa, motor gibi makineleri kontrol etmeye, verilerini kaydetmeye yarar.
Donanımlarda bulunan sensörlerden gelen bilgiler PLC veya RTU’ya gönderilir. Daha sonra yazılım yardımıyla ekrana aktarılır. Tüm bu sistemin izlenmesine ve yönetilmesi SCADA’dır. Bu veriler izlenerek sistemlerle ilgili birçok çalışma yapılabilir.
SCADA’nın Sağladığı Avantajlar
- Günümüzün SCADA sisteminin eski SCADA sistemlerine göre büyük artıları vardır. SQL ve web tabanlı uygulamaların benimsenmesi ile SCADA, anlık olarak tesis bilgilerine dünyanın her yerinden ulaşma avantajı sağlar.
- Tüm verilerin sadece bir parmak ucunda bulunması gelişmiş tesis işlemlerinin kolaylaşmasını sağlar.
- SCADA sayesinde uluslararası fabrikaların sistemlerine başka bir ülkede bulunan ofisten kolaylıkla bağlanılabilir.
- SCADA üzerinde veriler ciddi bir kütüphane oluşturur. Bu verilerin kaydedilmesi ile fabrika işleyişlerinde düzenleme, verim artırma gibi politikalar uygulanabilir.
- Maliyetler azalırken; kar, verimlilik, hız, kalite ve üretkenlik artar.