Enerjinin üretilmesi için maddi ve manevi kaynaklarımızı santrallerde harcamaktayız. Üretilen her bir kW enerjinin içinde güç, emek ve gelecek vardır. Bizim üzerimize düşen ise enerjimize sahip çıkmaktır. Nasılsa parasını veriyorum, istediğim gibi kullanırım anlayışı çok sığ ve kısır bir anlayıştır. Yarın da enerjimizin olabilmesi ve gelecek nesillere temiz bir enerji bırakabilmek için bizler tüketici olarak şimdiden “enerji verimini” sorgulamalıyız.
Enerji Verimliliği Nedir?
Enerji verimliliği, üretilen enerji miktarının değiştirilmeden tüketilen enerjinin en az şekilde harcanmasıdır. Enerji verimi yapılırken en önemli kıstas “konfordan ve sağlıktan ödün vermeden” gerçekleştirilmesidir.
Tasarruf ve Verim Arasındaki Fark Nedir?
Enerji tasarrufu ve enerji verimi aynı gibi görünse de farklı noktaları vardır. Enerji tasarrufu, dikkatli ve idareli kullanılmayı kast eder. Yani bazı enerji tüketimlerinden kısmak kast edilir. Enerji verimliliğinde ise konfordan ödün vermeden daha az enerji harcayan muadil kaynakların kullanılması kastedilir.
Örneğin; Bir çamaşır makinesini “üç zamanlı tarifede” gündüz yerine gece çalıştırmak “enerji tasarrufudur”. Ama burada iş farklı zamanda yapılacağı için konfordan ödün verilmektedir. Eğer bir çamaşır makine A sınıfı yerine A+++ olarak değiştirilip yine gündüz kullanılırsa bu “enerji verimliliği” olur.
Tüketici Olarak Enerjiyi Ne Amaçla Kullanıyoruz?
Enerjiyi bizler evde, ofiste ve fabrika da hemen hemen her işimizde kullanıyoruz. Elektrik kesildiği zaman tüm işler duruyor. Elektrik tekrar gelene kadar sanki dünya durmuş gibi hissediyoruz. Aşağıda açacağımız başlıklarla tüketici olarak nerelerde enerji verimliği sağlayabiliriz konusuna kısa kısa değineceğiz.
Evde Enerjiyi Verimli Kullanma
Elektriğin yaklaşık %30’u evlerimizde harcanmaktadır. Peki enerjiyi verimli kullanabilmek adına evlerimizde ne gibi değişiklikler yapabiliriz?
Elektrikli Ev Aletleri:
- Enerji etiketine dikkat ederek ürünleri satın almalıyız. Enerji sınıfı çok verimli olan aletler daha pahalı olsa da zaman içerisinde kullandığı enerji miktarıyla bunu amorti edecektir.
- Kullanılmayan elektrikli ev aletlerini prizde bırakmayalım. Faturaya yansıdığı tutar küçük olsa da, bu zaman içerisinde ve ülke çapında çok ciddi enerji sarfiyatına neden olmaktadır.
- Kullanım kılavuzuna uygun olarak kullanımına dikkat edelim. Örneğin; çamaşır makinesinde her tür kumaş için en uygun olan yıkama ve sıkma aralıkları bulunmaktadır. Ya da günlük veya kirli kıyafetler için farklı yıkama ayarları bulunmaktadır.
- Fırının kapağının pişme esnasında açılması enerji kaybına sebep olduğundan, gerekmedikçe açmayın.
- Buzdolabı sıcakta daha fazla enerji harcar. Bu nedenle mutfağın serin kısmına yerleştirebilirsiniz.
Evde Aydınlatma:
- En bilineni tasarruflu ampulleri kullanmaktır. En verimli olanı ise kaliteli LED’lerdir. Hem uzun yıllar kullanım ömrü hem de minimum enerji sarfiyatı sağlar.
- Gün ışığından en yüksek düzeyde faydalanın.
- Duvarları aydınlık renklere boyamayı tercih edin.
- Kullanılmayan ortamların ışığını kapatın.
- Her ortamı kendine uygun şekilde gerekli miktarda aydınlatmayı sağlayın. Örneğin; yatak odası dinlenme alanı olduğu için yüksek lüx miktarına ihtiyacı yoktur.
Evde Isıtma ve Soğutma:
- Evinizin izolasyonlu olması %50’ye varan enerji tasarrufu sağlar.
- Eğer evin büyük çoğunluğu ısıtılıyorsa kombiyi açıp kapamak yerine, sabit sıcaklıkta tutmak daha verimli olacaktır.
- Radyatörlerin önüne veya üstüne perde gelmesini engelleyin.
- Termostatik vanalı radyatörlerde ortam sıcaksa vanayı kullanarak sıcaklığı kontrol edin.
- Kapılardan ve pencerelerden soğuk girmesine engel olmak için yalıtım bantlarından yararlanın.
Ofiste Enerjiyi Verimli Kullanma
- Ofiste birçok elektrikli eşyalar (bilgisayarlar, yazıcılar, şarj aletleri, tarayıcılar, fotokopi makineleri vb.) prizde takılı bulunmaktadır. Bunlar stand-by konumunda da enerji harcamaktadır. Eğer bir verişi akışı yoksa ve kapatılması sıkıntı oluşturmuyorsa, gün sonunda hepsi toplu bir noktadan kapatılmalıdır.
- Ofiste kullanılan elektrikli aletler de enerji etiketi yüksek ürünlerden seçilmelidir.
- Açma-kapama butonu olan çoklu prizler oldukça pratik ve önemli enerji tasarruf miktarı sağlar.
- Monitörlerin ekran parlaklıklarını göz sağlığınıza en uygun şekilde ayarlayın.
- Diğer elektrik harcanan durumlar ev ile aynı olduğundan yukarıdaki maddeler uygulanmalıdır.
Sanayi de elektrik tüketimi açısından yaklaşık %40’lık payla ciddi bir tüketim oluşturuyor. İlerleyen yazımızda Sanayide Enerjiyi Verimli Kullanma konusuna detaylı olarak değineceğiz.