Genel Aydınlatma Kapsamında LED Armatürlerin Kullanımına İlişkin Usul ve Esaslar

1 Genel Aydınlatma Kapsamında LED Armatürlerin Kullanımına İlişkin Usul Ve Esaslar AmaçMADDE 1 1. Bu Usul ve Esasların amacı, genel aydınlatma kapsamında yapılacak LED (Light Emmitting Diode) armatür uygulamalarına ilişkin süreçler ile görev ve sorumlulukların belirlenmesidir. KapsamMADDE 2 2. Bu Usul ve Esaslar; Genel Aydınlatma kapsamında LED Armatürlerin kullanımı için dağıtım bölgelerinde mevcut tesislerde aydınlatma dönüşüm planlarının ve yeni tesislerde aydınlatma projelerinin  hazırlanması,  yatırım  planlarının  ve  projelerinin  onaylanması,  Elektrik  Dağıtım Şirketleri  tarafından,  yatırımların  yapılması  ve  tesislerin  kabulüne  ilişkin  usul  ve  esasları kapsar. DayanakMADDE 3 1. Bu  Usul  ve  Esaslar,  14/3/2013  tarihli  ve  6446  sayılı  Elektrik  Piyasası  Kanunu,  18/4/2007 tarihli ve 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve 19/02/1985 tarih ve 3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve 27/10/2011 tarih ve 28097 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Arttırılmasına İlişkin Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.  Tanımlar ve kısaltmalarMADDE 4 1. Bu Yönetmelikte geçen; a) Alt  geçit:  Karayolunun  diğer  bir  karayolu  veya  demiryolunu  alttan  geçmesini  sağlayan  yapıyı, b) Aydınlatma  Dönüşüm  Planı:  Aydınlatma  yönetmeliğine  uygun  olarak  Dağıtım  Şirketlerinin sorumlu oldukları bölgenin tarihi, turistik, kültürel yapısı ile şehirlerin mimari özellikleri  ve  sokakların/caddelerin  sınıfları  dikkate  alınarak  hazırlayacakları  aydınlatma dönüşüm planı, c) Aydınlatma  komisyonu:  ilgili  ilin  valisi  veya  valisi  tarafından  görevlendirilen  vali  yardımcısının başkanlığında TEDAS, dağıtım şirketi, ilgili belediye ve/veya il özel idaresi temsilcilerinden oluşan heyeti, ç) Aydınlatma tesisi: Aydınlatmaya ait ölçüm ve kumanda devresinden itibaren (sayaç dahil)        direk, armatür ve diğer ekipmanları ihtiva eden tesisi, d) Bağlantı noktası: Belediye, il özel idaresi veya ilgili kamu kurulusunun genel aydınlatmaya  ilişkin  bağlantı  anlaşmaları  uyarınca  dağıtım  sistemine  bağlandıkları  saha  veya  irtibat noktasını, e) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını, f) Bulvar: Yerleşim yeri içindeki geniş, trafikte gidiş geliş yönleri ayrılmış caddeyi, g) Cadde: Yerleşim yeri içindeki geniş ve uzunca sokağı,

2 ğ) Dağıtım Şirketi: Belirlenen bir bölgede elektrik dağıtımı ile iştigal eden tüzel kişiyi, ifade  eder. h) En  Düşük  Aydınlatma  Kriteri:  Enerji  Kaynaklarının  ve  Enerjinin  Kullanımında  Verimliliğin  Arttırılmasına  İlişkin  Yönetmelikte  belirtilen  yol  aydınlatma  sınıflarında sağlanması gereken yol aydınlatma kalite kriterlerinin en düşük değeri, ı) Genel aydınlatma: Otoyollar ve özelleştirilmiş erişme kontrollü karayolları hariç, kamunun  genel kullanımına yönelik bulvar, cadde, sokak, alt-üst geçit, köprü, meydan ve yaya geçidi gibi  yerler  ile  halkın  ücretsiz  kullanımına  açık  ve  kamuya  ait  park,  bahçe,  tarihî  ve  ören yerlerinin aydınlatılması ile trafik sinyalizasyonunu, i) Katalog  beyan  doğrulaması:  LED  armatürün  kataloglarında  verilen  verimlilik  değerinin  doğrulanmasıdır.  Bu  doğrulama  TSE  (Türk  Standardları  Enstitüsü)  veya  akredite  bir kuruluş   tarafından belgelendirilecektir. j) Kurum: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu, k) LED Verimlilik Oranı: LED dönüşüm uygulamalarında, her hangi bir tesis için, en düşük  aydınlatma kriterlerinin sağlandığı yüksek basınçlı sodyum buharlı armatürlerle hesaplanan kwatt/km  değeri  ile  aynı  tesisin  LED  armatür  kullanılarak  en  düşük  aydınlatma kriterlerinin sağlandığı durumda hesaplanan kwatt/km değeri arasındaki güç tasarruf oranı, l) LED Uygulama Verimlilik Oranı: LED dönüşüm uygulamalarında, her hangi bir tesis için  mevcut armatürlerle hesaplanan kwatt/km değeri ile aynı tesisin LED armatür kullanılarak en  düşük  aydınlatma  kriterlerinin  sağlandığı  durumda  hesaplanan  kwatt/km  değeri arasındaki güç tasarruf oranı, m) OSOS: Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerini, n) TEDAŞ: Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketini, o) Yatırım  geri  dönüş  süresi:  LED  dönüşümünün  uygulanacağı  her  bir  tesis  için  gerekli  yatırım tutarının LED dönüşümünün uygulanması sonucunda tasarruf edilecek yıllık enerji bedeline  oranı  ile  bulunan  süre.  Burada  tasarruf  edilecek  yıllık  enerji  bedelinin hesaplanmasında LED uygulama verimlilik oranı esas alınır. 2. Bu usul ve esasta geçen diğer ifade ve kısaltmalar, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan ikincil mevzuattaki anlam ve kapsama sahiptir. Genel HükümlerMADDE 5 1. 01.01.2016 yılından itibaren yeni tesislerde LED’li armatürler kullanılacaktır. 2. LED  dönüşüm  uygulamalarında  kullanılacak  armatürlerin  LED  Verimlilik  Oranı  %40’ın altında olan ürünlere yer verilmeyecektir. Teknolojik gelişmelere göre, tesislerde kullanılacak armatürlerin  en  düşük  LED  Verimlilik  Oranı  her  iki  yılın  sonunda  tekrar  değerlendirilerek Bakanlık tarafından ilan edilecektir. 3. LED  dönüşümü  yapılan  tesislerde  yatırımlarının  geri  dönüş  süresi  6  yılı  geçmeyecektir. Teknoloji  ve  piyasalardaki  gelişmelere  göre,  yatırım  geri  dönüş  süresi  her  iki  yılın  sonunda tekrar değerlendirilerek Bakanlık tarafından ilan edilecektir. 4. Aydınlatma  dönüşümü  yapılacak  mevcut  tesislerde  ve  yeni  aydınlatma  projelerinde kullanılacak olan katalog beyan doğrulamasına sahip LED armatürlerin ve diğer malzemelerin TEDAŞ tarafından belirlenen kriterlere uygun olması esastır.  5. LED’li aydınlatma armatürlerinin gerekli performans kriterlerini sağlamış olduğunun TEDAŞ tarafından  Resmi  Gazete’de  yayınlanan  Teknik  Şartnamede  belirtilen  şekilde  belgeleyen 

3 dokümanlar  ve  teknik  uygulanabilirlik,  ekonomik  ve  verimlilik  analizleri  proje  ekinde sunulur. 6. TEDAŞ  tarafından  onaylanan  LED’li  dönüşüm  planlarında  bulunan  tesislerdeki  yatırım harcamaları,  ilgili  dağıtım  şirketinin  yatırımlarına  ilave  edilmek  üzere  dağıtım  şirketleri tarafından Kurum’a sunulur.  7. LED’li armatür dönüşümüne ilişkin ihale prosedürleri, EPDK tarafından belirlenen satın alma usul ve esaslarına uygun olarak yapılır.  8. LED’li  aydınlatma  yatırımlarında,  Bilim,  Sanayi  ve  Teknoloji  Bakanlığı  tarafından 13.09.2014  tarih  ve  29118  sayılı  Resmi  Gazete’de  yayınlanan  Yerli  Malı  Tebliği’ne  göre Yerli Malı Belgesine sahip imalatçılar tarafından üretilen armatürler kullanılacaktır. Aydınlatma Dönüşüm Planı Yöntem ve SüreçleriMADDE 6 1. Mevcut  tesislerde  LED  dönüşümü  ilk  etapta  il  merkezleri  ile  nüfusu  en  düşük  il  nüfusunun  üzerinde olan ilçe merkezlerinde uygulanacaktır. 2. Dağıtım  Şirketleri  bölgelerindeki  il  merkezleri  ile  bu  maddenin  birinci  fıkrasında  tanımlanan  kriterlere  uyan  ilçe  merkezleri  için  Aydınlatma  Dönüşüm  Planını  hazırlar  ve  2016  yılı  mayıs ayı son iş gününe kadar onay için TEDAŞ’a sunar. 3. Aydınlatma  Dönüşüm  Planı;  iş  takvimlerini,  tesislerin  teknik  ve  genel  özelliklerini,  yatırım  tutarlarını, sağlanması beklenen verimlilik miktarını ve ekonomik analizleri içerir. Aydınlatma Dönüşüm  Planında  dönüşümü  yapılacak  tesislerin  LED  Uygulama  Verimlilik  Oranına  göre öncelik sırası ve uygulama takvimi de yer alır. 4. Aydınlatma  Dönüşüm  Planında,  genel  aydınlatma  yapılacak  yol,  sokak  ve  cadde  vb.  yerler  standartlarda belirlenen yol sınıflarına göre sınıflandırılacaktır.  Dönüşüm işlemleri bu sınıflar dikkate alınarak yapılacaktır. 5. TEDAŞ, Aydınlatma Dönüşüm Planı kapsamındaki tesislere ait hesapları inceler ve dönüşümü  yapılacak tesisleri ve uygulama takvimini belirleyerek dağıtım şirketlerine gönderir. 6. Projelerin  uygulama  takvimine  göre,  projeler  için  gerekli  yatırım  tutarları   dağıtım  şirketleri  tarafından EPDK’nın değerlendirme ve onayına sunulur.  Dağıtım Şirketlerinin GörevleriMADDE 7 1. Mevcut  tesislerin  LED’li  aydınlatma  sistemine  dönüşümü  için  bu  usul  ve  esas  kapsamında belirlenen merkezleri kapsayan bir aydınlatma dönüşüm planı hazırlar. 2. Yeni  tesislerin  tümü  TEDAŞ’ın  belirleyeceği  detayda  teknik  olarak  envantere  kaydedilir  ve uygun formatta elektronik olarak kayıtlara işlenir. 3. Dönüşümü sağlanan tesis ve yeni yapılan LED’li aydınlatma tesis yatırımlarının teknik analiz ve  işletme  bilgilerini  TEDAŞ  tarafından  belirlenecek  rapor  formunda  yıllık  periyotlarla TEDAŞ’ a gönderir.  4. Yeni yapılacak ve mevcut tesislerde ihale prosedürleri, EPDK tarafından belirlenen satın alma usul ve esaslarına uygun olarak dağıtım şirketince yapılır.

4 TEDAŞ’ın GörevleriMADDE 8 1. Yapılan uygulamaların takibi ve denetimi TEDAŞ tarafından yapılır. 2. TEDAŞ,  Dağıtım  Şirketleri  tarafından  hazırlanan  yıllık  uygulama  raporları  ve  dönüşüm uygulamaları kapsamında yıllık değerlendirme raporu hazırlar ve Bakanlığa sunar. 3. TEDAŞ,  LED’li  aydınlatma  yatırımlarında  kullanılacak  armatürler  ve  malzemeler  ile tesislerin teknik şartnamelere uygunluğunu düzenler. Projelerin onay ve kabul işlemleri meri mevzuat hükümlerine göre yapılır. 4. TEDAŞ hazırladığı Teknik Şartnameye göre armatür muayene ve kabullerini yapar. Mevcut Tesislerin DönüşümüMADDE 9 1. Mevcut aydınlatma  tesislerinin  LED uygulamalarına  dönüşümüne  ilk  etapta  il  merkezleri  ile nüfusu en düşük il nüfusunun üzerinde olan ilçe merkezlerinden başlanacaktır. 2. Hazırlanan  planlar  yatırım  geri  dönüş  süresine  göre  dağıtım  şirketleri  tarafından önceliklendirilerek TEDAŞ’a gönderilir. 3. Birinci  fıkra  kapsamında  cıva  buharlı  armatürlerin  kullanıldığı  tesislerin  tamamı  3  yıl içerisinde,  sodyum  buharlı  armatürlerin  kullanıldığı  tesislerin  10  yıl  ve  daha  yaşlı  olanları  5 yıl içerisinde LED’li armatürler ile değiştirilir. 4. Aydınlatma  kriterlerinin  mevcut  direk  ara  mesafesi  ile  sağlanabildiği  ve  direklerin  LED’li armatürleri taşıyabilecek mukavemette olduğu durumlar öncelikli olarak değerlendirilir.  5. LED’li  aydınlatma  tesislerinde  kullanılacak  sayaçların  yük  profili  alma  özelliğine  sahip  ve OSOS uyumlu olmaları zorunludur. Yeni Tesislerin YapımıMADDE 10 1. Dağıtım  Şirketleri  tarafından  uygulamanın  yapılacağı  mahale  ilişkin  uygun  yol  sınıfları belirlenir.  Yeni  yapılacak  aydınlatma  tesislerine  ilişkin  projeler  armatür  tipleri,  güçleri, sayıları,  direk  ara  mesafeleri,  direk  boyu,  konsol  uzunluğu  gibi  teknik  bilgiler  dağıtım şirketleri tarafından tablolar halinde ve CBS ortamında hazırlanır ve TEDAŞ’a sunulur. 2. Hazırlanan uygulama projelerine ilişkin maliyetler kullanılacak malzeme bazında tespit edilir. 3. Aydınlatma hesapları, topraklama hesapları ve gerekli diğer hesaplamalar standartlara, geçerli ve  güncel  yönetmeliklere  uygun  olarak  uluslararası  geçerliliği  olan  programlar  kullanılarak yapılır. 4. Yeni  yapılan  LED’li  aydınlatma  tesislerinde  kullanılacak  sayaçların  yük  profili  alma özelliğine sahip ve OSOS uyumlu olmaları zorunludur.

5 Diğer HususlarMADDE 11 1. LED’li  aydınlatma  tesislerinde  aydınlatma  düzeyinin  düşürülmesini  temin  için  “dim” özelliğine sahip kısılabilir armatürler zorunludur. 2. Dönüşüm  projelerinde  ve  yeni  tesislerde  uygulanacak  olan  dimleme  yöntemi  ve  seviyesi aşağıdaki  tabloda  verilmiştir.  İl  Aydınlatma  komisyonunun  aksi  bir  kararı  olmadığı  sürece belirtilen dimleme seviyesi kullanılır.  Aydınlatma sınıfı Dimleme yöntemi Dimleme seviyesi Dimleme saat aralığı M1 M2 M3 M4 M5 M6 Uzaktan otomasyonlu Uzaktan otomasyonlu Kademeli Kademeli Kademeli - M1→M2 M2→M3 M3→M4 M4→M5 M5→M6 -  : Dimleme saat aralığı İl Aydınlatma komisyonu tarafından belirlenir. 3. Bu usul ve esaslar ile belirlenen teknik ve ekonomik kriterlere uymayan durumlarda TEDAŞ tarafından verilecek karara göre hareket edilir. 4. Dönüşüm  kapsamına  girmeyen  konvansiyonel  armatürlerin  kullanıldığı  aydınlatma tesislerinde  tüketimlerin  düşürülmesinin  temini  için  uluslararası  standartlarca  kabul  görmüş gerilim düzenleyici sistemler kullanılabilir.  YürürlükMADDE 12 1. Bu Usul ve Esaslar yayım tarihinde yürürlüğe girer. YürütmeMADDE 13 1. Bu Usul ve Esasların hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yürütür.