Elektrik, çalışılırken en dikkatli olunması gereken enerji türlerinden biridir. Görünmediği halde hem mesleki hem de normal olarak birçok insanın canına mal olmuştur. Güvenlik için voltaj mı akım mı daha kritiktir?
Özellikle meslektenseniz, birçok elektrik çarpması veya ölüm hikayeleri duymuşsunuzdur. Elektrik ölümleri, en korkunç ve vahim hikayelerdendir.
Elektrikten Kim Korkar?
Yeni doğan bir bebek hiçbir şey bilmediği konular hakkında çok cesurdur. Normal insanlar bir tek “Prize dokunursan çarpar.” korkusunu yaşarlar. Elektrikçi ise her ihtimali düşünüp, tüm güvenlik önlemlerini alarak temkinli yaklaşır. Gördüğünüz gibi elektriğin gücü hakkında bilgi seviyesi arttıkça, elektrikten korkma ve önlem alma miktarı da artmaktadır.
Elektrik Neden Öldürür?
Elektriğin öldürmesine sebep olan şey gerilim değil, akımdır. Herhangi bir ölüm sonrasında teknik kişiler tarafından doğru bilgilendirme yapılmadıysa, kişinin kaç voltla öldüğü konuşulur. Bu yanlış bir ifadedir. Asıl ifade edilmesi gereken akım miktarının ne kadar olduğudur. Bazen haber bültenlerinde açıklama hatası yapılarak, kişiyi gerilimin miktarı öldürdü gibi sunulur.
Elektrik Ne Zaman Öldürür?
Elektriği ölümcül kılanın akım miktarı olduğunu ifade ettik. Akım miktarına göre kişinin vücudunda hasarlar meydana gelmektedir. Elektrik akımına kapılan kişi ne kadar erken şekilde müdahale edilip, elektrik kaynağından ayrılırsa hayatta kalma şansı o kadar artar ve daha az hasar meydana gelir. Bunları sıralayacak olursak;
- 1-20 mA: Kişi 10 mA’e kadar çok az şekilde hisseder veya hiç hissetmez. 10 mA’den 20mA’e kadar rahat şekilde hisseder fakat kas kontrolünü kaybetmez.
- 20-75 mA: Çok ciddi şekilde hissedilir, kişiye akıma kapılma sırasında müdahale edilmezse kas kontrolü kaybedilir.
- 75-100 mA: Kalp ritmi bozulur, hızlı, düzensiz ve etkisiz kasılmalar gerçekleşir ve kalpte hasar oluşur.
- 100-200 mA: Kalp ritmi bozulur, hızlı, düzensiz ve etkisiz kasılmalar gerçekleşir ve kalp kan pompalayamayacak duruma gelebilir. Ölümle sonuçlanabilir.
- 200 mA üzeri: Yavaş yavaş hayati fonksiyonların yitirilmesine sebep olur. Yanıklar meydana gelir. Kalp durabilir, kas kontrolü gider, organlar hasar görür. Akım kaynağından kurtulma durumunda çok acı verici bir iyileşme süreci geçirilir.
Elektrik Ölümlerinin Önüne Nasıl Geçilir?
Kontrol: Kimi zaman yıllanmışlığın verdiği rehavetle onarım yapılacak alanda gözden kaçan kontrol hataları olabilir, enerjinin olup olmadığını kontrol edin. Bu şekilde birçok elektrik çalışanı akıma kapılarak can vermiştir. Her zaman işe ilk başladığınızdaki heyecanınız ve kontrol mekanizmanız olsun. Asla acele etmeyin.
Kapatıp ya da açacağınız her kesici için diğer olasılıkları da düşünün. Siz güvende olsanız bile bir başkası aynı enerji hattında çalışıyor olabilir. Kontrolünüzü yapın, öyle işleme geçin.
Ekipman seçimleri: Kullandığınız ekipmanlar, elektrik izoleli olmalıdır. Yalıtımlı olmayan her ekipman, ölüme bir adım daha yakın olmak demektir. Büyük projelerde bunlara hep dikkat edilir, halısından eldivenine izoleli eşyalar kullanılır. Fakat küçük yerlerde es geçilebilir, ölüm bir kere gelir! Aynı zamanda ürünlerin koruma sınıfına da dikkat edilmelidir.
Islak ortamlar: İçinde iyon bulunan su elektrik akımını iletme özelliğine sahiptir. Çeşme suyu, deniz suyu vb. gibi sıvılar elektrikle yan yana olmamalıdır. Bu nedenle çalıştığınız ortamların kuru olduğuna muhakkak dikkat edin. Ya da ıslak bir ortamda çalışıyorsanız, bunun için gerekli çizmeler ve eldivenler elde edinin.
Uyarı levhaları: Gerekli olan yerlere elektrik uyarı levhaları asılmalıdır. Gözle görülebilecek, göze çarpacak yerlerde bulunan bu levhalar temkinli olarak davranmanızı sağlayacaktır.
Kaçak akımı önleme: Gerekli cihazların seçimi doğru yapılmalıdır. Selektivitesi doğru belirlenmeyen devrelerde koruma sağlanamayacağından maalesef can kaybı yaşanabilir.