Elektrik çarpması, elektrik akımının insan vücudundan geçerken bu akımın kişiyle temas ettiği ilk noktanın acıması ya da yanması durumuna verilen isimdir.

Elektrik çarpması ciddi hasarlar verebilecek yaygın bir kaza çeşididir. Hissedilen acı, akımın şiddetine göre değişkenlik gösterirken kişinin acı eşiğine göre de farklılaşabilir. Örneğin, 5 yaşındaki bir çocuğun elektrik çarpması sonucu hissedeceği acı ile 30 yaşında yetişkin bir bireyin hissedeceği acı doğal olarak aynı olmayacaktır. Tüm bireyler elektrik çarpmasından düşük ya da yüksek oranda zarar görebilir; yaralanabilir ve hatta hayatını kaybedebilir.
Bu denli riskli bir durumun önüne geçmek ve insan sağlığını korumak için alınması gereken birçok önlem vardır. Bu yazımızda sizlere yaşadığınız alanda yapacağınız ufak değişiklikler ve alabileceğiniz tedbirler ile elektrik çarpmasından nasıl korunabileceğiniz hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Elektrik çarpması nasıl gerçekleşir?
Elektrik çarpması ev ve iş yerlerindeki prizler, kullandığımız elektrikli aletlerden kaynaklanan kaçak akımlar, elektrik kablolarındaki hasarlar ve yıldırım düşmesi sonucu ortaya çıkar. Elektrik her zaman toprağa ulaşmaya çalışır. Örneğin yıldırım çarpmaları bu sebepten ötürü gerçekleşerek çevresindeki canlı ve cansız hayata büyük zarar verir.
Eğer siz de hasarlı bir elektrik kablosuna ya da elektrik kaçağının olduğu bir cihaza dokunursanız elektrik akımı hemen vücudunuz aracılığıyla toğrağa ulaşmaya çalışacaktır. Akımın şiddetine bağlı olarak elektrik çarpması tehlikesini hafif bir şekilde atlatabilir ya da ölüm riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz.
İş yerlerinde elektrik çarpmasına karşı koruma
Evde ve iş yerlerinde elektrik çarpmasına sebep olabilecek pek çok etken olabilir. Örneğin, eskimiş, artık değiştirilmesi gereken prizler, kaçak akıma sebep veren bir kahve makinesi, topraklanmamış tesisatlar, kablosu hasarlı bir fön makinesi bizim ve çevremizdeki herkesin hayatını tehlikeye atabilir; bu nedenle elektrik çarpması konusu asla hafife alınmamalı, gerekli tedbirler hiç vakit kaybetmeden alınmalıdır.
Daha güvenli ve çalışılabilir bir iş ortamı yaratmak ve bunun devamlılığını sağlamak için iş yerlerinde “İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı” bulunmaktadır. Bu kişiler işin normal akışının mümkün olduğunca sağlanması, verimli ve güvenli bir çalışma ortamının oluşturulması, iş kazası ve meslek hastalıklarına sebep olabilecek tehlike arz eden durumların önlenmesi için alınması gereken tedbirler gibi konularla ilgilenir.
İş yerinde kullanılan aletlerdeki kaçak akımdan kaynaklanabilecek her türlü kazanın önüne geçmek için kontrol, bakım ve onarım yapılmasını sağlamak da bu uzmanların iş tanımı içindedir.
Evlerde elektrik çarpmasına karşı alınacak önlemler nelerdir?
Elektrik akımına kapılan bir kişinin vücudu bu şoka tepki gösterir. Örneğin, nefes alma zorluğu çekebilir, akımın şiddetine bağlı olarak kalp ritim bozukluğu gözlemlenebilir. Bunun yanı sıra, kaslar istemsiz kasılabilir ve kişinin vücudunda elektrik yanıkları meydana gelebilir. Elektrik çarpmasının bu gibi olumsuz etkileri kişinin ciddi bir şekilde yaralanmasına ve hatta ölümüne bile sebep olabilecek ciddi boyuttadır.
Evlerde yaşanan elektrik çarpması sık rastlanan bir durumdur. Ancak çeşitli önlemlerle bu tehlike en aza indirilebilir, hem kendimiz hem de çocuklarımız için daha güvenli bir ortam oluşturulabilir. Evlerde alınabilecek önlemlerden bahsedecek olursak;
-
Çocukların evdeki prizlerle oynaması çok sık rastlanan bir durumdur. Parmaklarını bu prizlere sokup elektrik akımına yakalanmaları onlar için tehlikeli olacağından evlerde kapaklı prizlerin kullanılması bu riski azaltacaktır.
-
Su, elektrik akımını kolaylıkla iletir ve bu da hepimiz için hayati tehlike arz eder. Bu nedenle, herhangi bir elektrikli cihaza ya da alete ıslak eller asla dokunulmamalıdır.
-
Elektrikli cihazları tamir ederken plastik eldiven ve çizme kullanılmalıdır. Daha önce de belirttiğimiz gibi, elektrik akımı tprağa ulaşmakiçin her zaman en kolay yolu seçer. Akıma kapılmamak için elektriğin vücudumuzda izleyeceği yolu kesmek gerekir. Plastik yalıtkan bir madde olduğu için akımın toprağa iletilmesini engelleyecektir.
Belirttiğimiz bu önlemleri çoğaltmak mümkün. Siz de çevrenizde yapacağınız ufak değişikliklerle elektrik çarpmasını önleyebilir, yakınınızdaki kişileri de bilinçlendirerek onların da hayatını kurtarabilirsiniz.